This platform is optimized to be used in landscape mode

Praca zdalna (w tym projektowane uregulowania dot. Polski) oraz praktyka korzystania z niej (EQF: 3-5)


|    Feedback form    |       Odtwórz wersję audio    |    Download content: /




Efekty kształcenia

Cele i zadaniaClick to read  

Zakończenie tego modułu da Państwu wiedzę o tym:

Czym jest praca zdalna i jak może ona, jako środek antycovidowej odporności (’resilience’) korzystnie wpłynąć na Państwa przedsiębiorstwo
Jakie kwestie należy wziąć pod uwagę dla zapewnienia dobrostanu oraz produktywności pracowników, w czasie wykonywania przez nich pracy zdalnej  
Jakie są najważniejsze kwestie dot. BHP i work-life balance (WLB) w kontekście pracy zdalnej
Jakie kwestie wiążą się z transgranicznym wykonywaniem pracy zdalnej przez pracowników, którzy świadczą pracę zdalną spoza terytorium państwa wysyłającego (np. państwa Partnera projektu ESMERALD)
Jakie są w prawie polskim ramy prawne (istniejące i przewidywane w projekcie Kodeksu Pracy) oraz warunki dot. pracy zdalnej w innych państwach (w szczególności – Partnerów ESMERALD)

Praca zdalna oraz praktyka korzystania z niej

Czym jest „praca zdalna”?Click to read  

'Praca zdalna' to polskie tłumaczenie używane w odniesieniu do angielskich określeń ’telework’ oraz ’remote work’. Jest ona definiowana jako wykorzystanie technologii informacyjnych i komunikacyjnych (ICT), takich jak smartfony, tablety, laptopy i komputery stacjonarne, do pracy wykonywanej poza siedzibą pracodawcy (Eurofound i ILO, 2017).

Innymi słowy, praca zdalna (w j. angielskim, obok terminu ’remote work’ określana też mianem ’telework’) oznacza pracę przy pomocy technologii teleinformatycznych, wykonywaną spoza siedziby pracodawcy. Ogólnie rzecz biorąc (nie zawsze – zależy to od odpowiedniego porządku prawnego) – powinna być ona wykonywana na podstawie swobodnego uzgodnienia pracodawcy i pracownika (do 2023 r. -  tak NIE BYŁO w PL)

• Istnieje sporo aspektów PRACY ZDALNEJ, które należy wyjaśnić w ramach takiego porozumienia – np. miejsce wykonywania takiej pracy (np. w miejscu zamieszkania pracownika lub gdzie indziej), godziny pracy (na podstawie harmonogramu), praca do wykonania, narzędzia do komunikacji (i kto ma je zapewniać), ustalenia dot. mechanizmów nadzoru nad składaniem sprawozdań z podjętych prac oraz opłacenie kosztów

Przed pandemią COVID-19, jedynie niewielki odsetek pracowników wykonywał okazjonalnie pracę z domu
W UE, ilości te wahały się od 30 % i więcej w Danii, Niderlandach i Szwecji do 10% lub mniej w Czechach, Grecji, Włoszech i Polsce

To, czy dana praca może być wykonywana zdalnie zależy od szeregu czynników, np.: 

Struktury gospodarki i zatrudnienia danego państwa; struktury gospodarczej i zawodowej danego kraju 
Dostępu do szerokopasmowego Internetu
Statystycznego prawdopodobieństwa posiadania komputera stacjonarnego lub laptopa

Możliwość pracy z domu wzrasta wraz z poziomem rozwoju gospodarczego danego kraju - jest to najbardziej prawdopodobne w krajach o dużej liczbie miejsc pracy w branży ICT, w ramach usług profesjonalnych, finansów i ubezpieczeń oraz administracji publicznej. Jednakże, w wyniku rządowych (w poszczególnych państwach UE) nakazów pozostania w domach, prawie 40% pracowników w Europie zaczęło pracować zdalnie w pandemii. 

Jak Państwa przedsiębiorstwo może skorzystać na pracy zdalnej?

Może ona pomóc uniknąć zwiększenia ilości przypadków COVID-19 
Duży stopień niepewności związany z ponownym otwarciem przedsiębiorstw wiąże się z koniecznością spełnienia szeregu rygorystycznych przepisów dotyczących higieny i bezpieczeństwa, a utrzymujące się ograniczenia, jak również konieczność utrzymywania dystansu społecznego może uniemożliwić bezpieczny powrót pracowników do siedziby pracodawcy. W tym okresie praca zdalna przynajmniej dla części z nich będzie konieczna.
Należy chronić grupy wysokiego ryzyka i grupy wrażliwe, dlatego też praca zdalna w domu będzie bardzo atrakcyjną alternatywą przynajmniej na czas trwania pandemii
Rozszerzone wykorzystanie pracy zdalnej może nie skończyć się wraz z pandemią, ale może stać się częścią "nowej, lepszej normalności" w nadchodzących latach, wspieranej przez cyfryzację, zaawansowaną komunikację i technologie chmurowe


 

Kwestie, które należy wziąć pod uwagęClick to read  

Praktyka działania przedsiębiorców powinna uwzględniać szereg kwestii, dotyczących np: 

Czasu pracy i organizacji pracy;
Szkoleń;
Zarządzania wydajnością pracy;
Digitalizacji;
Komunikacji;
Bezpieczeństwa i zdrowia (BHP) oraz równowagi między życiem zawodowym a prywatnym (work-life balance, WLB)
Prawnych i umownych konsekwencji działań przedsiębiorcy
Kwestii związanych z transgranicznym świadczeniem pracy zdalnej, w tym sytuacji prawnej pracowników zatrudnianych przez polskich przedsiębiorców, którzy wykonują pracę zdalną spoza Polski (z zagranicy)

Praktyka działania przedsiębiorców powinna być dostosowana do sytuacji i obejmować ustalanie priorytetów, obciążenia pracą, zadań i terminów. Typowe kroki w tym zakresie mogą obejmować:

Poproszenie pracowników o przygotowanie indywidualnego Planu Pracy zdalnej, który powinien zostać omówiony i uzgodniony z ich bezpośrednim przełożonym / w ramach danego zespołu (w zależności od tego, co ma zastosowanie). Takie Plany Pracy powinny uzupełniać aktualne Plany Pracy i związane z nimi procedury
• Ustalanie priorytetów i depriorytetyzacja celów, które nie są w danej chwili niezbędne lub realne
Uzgodnienie wspólnego systemu sygnalizowania dostępności do pracy i zapewnienie, że kierownicy i koledzy w zespole będą go przestrzegać
Zachęcanie pracowników do dzielenia się informacjami o tym, kiedy czują się przeciążeni - ma to służyć jako system wczesnego ostrzegania, pozwalający wykryć ryzyko wypalenia zawodowego oraz, kiedy należy zmienić zadania lub członków zespołu; przeprowadzenie ćwiczenia polegającego na mapowaniu umiejętności w celu przesunięcia pracowników o zbyt małym obciążeniu do zespołów/jednostek o zbyt dużym obciążeniu; poproszenie pracowników o podzielenie się przykładami, w jaki sposób zmienili swoje codzienne czynności w korzystny dla nich sposób
Uznanie, że czas wolny jest potrzebny, aby dobrze wykonać merytoryczną pracę

Kwestie dotyczące szkoleń

Przedsiębiorcy muszą przyjąć do wiadomości, że zarówno dla pracowników, jak i menedżerów praca zdalna wiąże się z przewartościowaniem starych przyzwyczajeń w pracy i uczeniem się nowych umiejętności (czasem trzeba to zrobić bardzo szybko). Działania w tym zakresie mogą obejmować:

• Otwarte dzielenie się w zespołach pomysłami i wskazówkami dotyczącymi efektywnego wykonywania pracy zdalnej; to samo dotyczy dzielenia się wyzwaniami wokół rytmu pracy, zarządzania czasem i zdrowych nawyków 
• Prowadzenie regularnych badań dotyczących wyzwań i potrzeb pracowników zdalnych, a następnie ukierunkowanie tych potrzeb za pomocą dedykowanych szkoleń online, webinarów, warsztatów i sesji coachingowych (w tym, w razie potrzeby, sesji indywidualnych – one-on-one) 
Oferowanie szkoleń, które koncentrują się na nauczaniu na temat modelowania ról oraz proaktywnego zaangażowania i podejścia do współpracy
• Oferowanie szkoleń koncentrujących się na miękkich umiejętnościach i behawioralnych aspektach pracy zdalnej (telepracy), takich jak mindfulness czy umiejętności zarządzania czasem dla telepracowników
; podkreślanie znaczenia ćwiczeń, zdrowego odżywiania i snu oraz odłączania się od urządzeń cyfrowych

Kwestie dotyczące zarządzania wydajnością pracy

Jednym z najważniejszych źródeł stresu dla każdego przedsiębiorcy współpracującego z zespołami pracującymi zdalnie jest utrzymanie wydajności zespołu. Typowe kroki podejmowane w tym zakresie mogą obejmować:

• Bardzo jasna werbalizacja oczekiwanych wyników. Bycie jak najbardziej konkretnym w kwestii oczekiwań wobec pracowników znacznie zmniejsza potencjalną dwuznaczność i możliwość nieporozumień; może to również prowadzić do większego upodmiotowienia i autonomii pracownika zdalnego w pomyślnym wykonaniu jego zadań
• Zapewnienie terminowej, regularnej i opisowej informacji zwrotnej dla pracowników, poprzez opisanie tego, co pracownicy zrobili, i skupienie się na tych zmianach, które spowodują najbardziej znaczącą poprawę wykonywanego zadania i przyniosą oczekiwany efekt.
• Preferowanie rozmowy z wykorzystaniem wideo w przypadku delikatnych rozmów dotyczących wydajności pracy, aby umożliwić bardziej subtelną i zniuansowaną komunikację niewerbalną.

Nie zapominaj o pozytywnej informacji zwrotnej, zawsze, gdy zadanie zostało dobrze wykonane!

Kwestie dotyczące digitalizacji 

Digitalizacje - socjotechniczny, ewoluujący proces, który zachodzi na poziomie indywidualnym, organizacyjnym, społecznym i globalnym (Legner et al., 2017). Kroki, jakie powinni podjąć przedsiębiorcy w tym zakresie, mogą obejmować:

Przegląd potrzeb technologicznych i zasobów pracowników pracujących w domu (pracownicy zdalni)
Przegląd poziomu umiejętności pracowników w zakresie dostępu i pracy z odpowiednimi urządzeniami 
Ustalenie polityki dotyczącej tego, czy pracownicy zdalni mają mieć prawo do korzystania z własnych urządzeń, czy też mają otrzymać sprzęt ICT zapewniony przez pracodawcę (uwaga - niektóre porządki prawne mogą przewidywać szczegółowe regulacje w tym zakresie lub pozostawienie ich stronom umowy)
Przegląd sposobów refundacji kosztów w zakresie wsparcia finansowego pracowników w celu zapewnienia im odpowiedniego rodzaju sprzętu, Internetu, przepustowości i narzędzi elektronicznych
Zapewnienie pracownikom możliwości szkolenia w zakresie różnych narzędzi, których będą musieli używać, a także samooceny i testów zewnętrznych w tym zakresie; zapewnienie schematów dostarczania sprzętu pracownikom

Kwestie dotyczące komunikacji

Istnieją dowody na to, że zespoły pracujące zdalnie stają przed poważniejszymi wyzwaniami komunikacyjnymi niż zespoły pracujące twarzą w twarz (Hertel et al., 2005). Aby sprostać takim wyzwaniom, przedsiębiorcy mogą podjąć w tym zakresie następujące kroki:

• Ustanowienie wewnętrznych norm komunikacyjnych nastawionych na przewidywalność i pewność do wirtualnych rozmów. Mogą one obejmować preferowany czas odpowiedzi, styl pisania i ton, a także długość i poziom szczegółowości wiadomości, czas realizacji itp
Upewnienie się, że pracownicy zdalni wiedzą, kiedy i jak mogą skontaktować się z bezpośrednimi przełożonymi 
• Wskazanie ram czasowych i najlepszych sposobów na skontaktowanie się z przełożonym i współpracownikami, zwłaszcza gdy sprawa jest pilna 
• Próba uniknięcia stronniczości w komunikacji (przypadek pracowników zdalnych, którzy zawsze komunikują się ze sobą; ustalenie, którzy pracownicy milczą, a także jakie są najczęstsze połączenia między członkami zespołu)

Komunikacja nie powinna ograniczać się do treści, ale powinna obejmować również społeczne aspekty pracy + kontynuowanie biurowych „tradycji” tam, gdzie to możliwe

Kwestie dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy BHP

Oprócz korzyści dla samopoczucia pracowników zdalnych, praca zdalna może wiązać się z wyzwaniami - główne z nich to ryzyko psychologiczne i ergonomia. Aby sprostać takim wyzwaniom, przedsiębiorcy mogą podjąć w tym zakresie następujące kroki:

• Sprecyzowanie praw i obowiązków pracowników zdalnych w zakresie ich zdrowia i bezpieczeństwa podczas pracy w domu
• Sprecyzowanie i aktualizacja obowiązków pracodawców w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracy pracownika zdalnego
poprzez analizę ryzyka i zagrożeń dla zdrowia i bezpieczeństwa, środowiska domowego biura, wyposażenia, ergonomii i stresu
• Zachęcanie kierowników / przełożonych do bycia wzorem do naśladowania dla podległych im pracowników - poprzez postępowanie w sposób pokazujący, jak łagodzić stres i niepokój
• Stworzenie nowych lub rozszerzenie istniejących opcji wsparcia psychologicznego dla pracowników w celu podzielenia się swoimi obawami / niepokojami w sposób poufny, tj. poprzez dostęp do bezpośredniego doradztwa, programów pomocy pracowniczej itp.

Zgodnie z przeglądem literatury czasopisma The Lancet, w badaniach ankietowych osób poddanych kwarantannie odnotowano np. depresję, stres, obniżony nastrój, drażliwość, złość (Brooks i in., 2020, ILO 2020). W tym zakresie przedsiębiorcy mogą podjąć następujące kroki:

• Aktualizacja i wzmocnienie pozycji specjalistów ds. zdrowia i bezpieczeństwa (BHP) w zakresie narzędzi i procesów dotyczących systemów wsparcia zdrowia pracowników, środowiska pracy, szkoleń, informacji i mechanizmu zgodności w zakresie BHP i protokołów ergonomicznych opracowanych dla pracowników zdalnych
• Szkolenie i podnoszenie świadomości kierowników, przełożonych i pracowników zdalnych w zakresie znaczenia wystarczających przerw na odpoczynek w ciągu dnia pracy (obejmuje to również wyjaśnienie, że takie przerwy nie będą miały negatywnych konsekwencji dla kariery zawodowej ani wpływu na wyniki)
• Wykorzystywanie możliwości promowania zdrowia fizycznego, w tym ćwiczeń fizycznych oraz zachęcanie pracowników do utrzymywania zdrowych nawyków

Przepisy zawarte w Konwencji MOP o bezpieczeństwie i zdrowiu w pracy z 1981 r. (nr 155) oraz w towarzyszącym jej zaleceniu (nr 164) oferują odpowiednie wskazówki i środki w tym zakresie

Kwestie dotyczące work-life balance  (WLB)

Jedno z kluczowych wyzwań dla pracowników pracujących zdalnie w czasie pandemii (i po niej) to konflikt między pracą a życiem osobistym, którego doświadczają oni z powodu zatarcia granic między pracą a życiem osobistym. W celu złagodzenia tego konfliktu przedsiębiorcy mogą:

Wspierać zarządzanie granicami między życiem zawodowym a prywatnym poprzez ustalanie jasnych oczekiwań dotyczących wyników pracy, a jednocześnie oferowanie pracownikom zdalnym elastyczności w zarządzaniu własnym harmonogramem pracy w oparciu o ich indywidualne potrzeby i preferencje
Zachęcać do otwartej komunikacji i współpracy pomiędzy pracownikami zdalnymi, przełożonymi i menedżerami w zakresie planowania, dostępności i ustalania granic w ramach zespołów, podejmować ustalenia w tym zakresie (oraz trzymać się ich!)
• Wspierać pracowników z małymi dziećmi lub takich, na których ciążą inne obowiązki opiekuńcze, którzy mogą mieć trudności z wykonaniem swojej pracy i ze sprostaniem oczekiwaniom - poprzez umożliwienie im np. dostępu do specjalnych systemów urlopów rodzicielskich (wprowadzonych w kilku krajach), pomocy zewnętrznej finansowanej przez przedsiębiorcę itp.

Kwestie dotyczące zobowiązań prawnych i umownych

Jednym z kluczowych wyzwań dla pracy zdalnej jest sprecyzowanie warunków pracy zdalnej, w tym lokalizacji, zwrotu kosztów pracy zdalnej, jak również procedur powiadamiania w razie wypadków. Przedsiębiorcy mogą podjąć następujące kroki:

• Monitorowanie, czy dany porządek prawny przewiduje nieopodatkowaną rekompensatę kosztów dla pracowników zdalnych za koszty związane z pracą w domu oraz informowanie i wspieranie pracowników zdalnych w ubieganiu się o otrzymanie tego wsparcia finansowego
• Odpowiednia rewizja świadczeń pracowniczych, jeśli np. kontynuacja pracy zdalnej oznacza, że pracownicy nie mogą skorzystać z niektórych świadczeń (np. karnetu na siłownię, rekompensaty za dojazdy do pracy, darmowych posiłków i napojów itp.) oraz zapewnienie, że ogólny pakiet wynagrodzeń i świadczeń pozostanie na tym samym poziomie, co przed pandemią, poprzez potencjalne zastąpienie niektórych świadczeń innymi opcjami o takiej samej wartości (np. aplikacje na siłownię, opcje coachingu i nauki online itp.)

Kwestie dot. transgranicznego świadczenia pracy zdalnej

Bardzo ważnym i często pomijanym wyzwaniem są kwestie związane ze świadczeniem pracy zdalnej z zagranicy. Poniższe zagadnienia powinny być wzięte pod uwagę przez przedsiębiorców:

Wyjaśnienie konsekwencji dotyczących podatków dochodowych od osób fizycznych oraz płatności z tytułu ubezpieczeń społecznych w przypadku wykonywania przez pracowników pracy zdalnej z innego państwa niż państwo, w którym znajduje się siedziba pracodawcy. Niezbędny może okazać się wniosek o wydanie dokumentu przenośnego A1 (PD A1) 
Sprawdzenie, czy pracownicy zdalni pracują zdalnie na rzecz kontrahenta pracodawcy, czy są delegowani za granicę w ramach tzw. delegowania wewnątrzkorporacyjnego, czy też są udostępniani pracodawcy użytkownikowi za granicą (zob. dyrektywa PE i Rady 96/71/WE w związku z dyrektywą 2018/957/UE) - w takim przypadku mogliby stać się pracownikami delegowanymi, którzy wykonują pracę zdalną z zagranicy
• Występowanie o wizy pracownicze i zezwolenia na pobyt dla tych pracowników, którzy wykonują pracę zdalną poza swoim państwem pochodzenia i nie mogą do niego powrócić z powodu ograniczeń związanych z pandemią, dotyczących swobodnego przemieszczania się przez wewnętrzne / zewnętrzne granice UE

 

Praca zdalna w państwach Partnerów Projektu Click to read  

Belgia: https://www.etuc.org/en/rules-teleworking-belgium; https://cms.law/en/int/expert-guides/cms-expert-guide-to-mobile-working/belgium 

Chorwacja: https://cms.law/en/int/expert-guides/cms-expert-guide-to-mobile-working/croatia; https://www.lexology.com/library/detail.aspx?g=ccd49a34-af61-46b2-9501-5dd31c421ecf 

Grecja: https://en.sev.org.gr/wp-content/uploads/2020/06/Telework_SEV_english.pdf ;  https://www.eurofound.europa.eu/fr/publications/article/2008/telework-in-greece

Włochy: https://www.bollettinoadapt.it/wp-content/uploads/TELELAVORO-tiraboschi.pdf

Hiszpania: https://nhglobalpartners.com/remote-working-law-decree-spain/ 

• Praca zdalna na poziomie UE:

Raport Europejskiej Agencji ds. Pracy (ELA) ’Impact of teleworking during the COVID-19 pandemic on the applicable social security’ (lipiec 2021) – przegląd środków i/lub działań podjętych w państwach członkowskich UE w celu ułatwienia elastycznego podejścia do obowiązującego zabezpieczenia społecznego transgranicznych pracowników zdalnych
    [zawiera karty krajów partnerskich] 
Artykuł Cross-border telework in the EU: fab or fad?
https://www.bruegel.org/blog-post/cross-border-telework-eu-fab-or-fad 

Praca zdalna w Polsce (ze szczególnym uwzględnieniem najważniejszych zmian)

Relewantne akty prawne

Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. 2020, poz. 374, z późn. zm. – dalej zwany „Specustawą covidową”);

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (Dz.U. 1974, nr 24, poz. 141 – dalej zwany „Kodeksem Pracy”)

W odniesieniu do pracy zdalnej - 8 czerwca 2022 r. na stronie internetowej Sejmu RP pojawił się projekt najnowszej wersji ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, przewidujący m.in. wprowadzenie do Kodeksu pracy przepisów dotyczących pracy zdalnej (druk sejmowy nr 2335, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=2335), przyjęty przez Sejm RP w dniu 1.12.2022 r. 

Główne nowości i cel regulacji pracy zdalnej w Kodeksie pracyClick to read  

Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie przepisów dotyczących „pracy zdalnej", które zastąpiłyby regulacje dotychczas istniejącej w Kodeksie Pracy instytucji prawnej, zwanej obecnie „telepracą”. Pierwotnym celem nowych przepisów było wejście w życie, gdy przestaną obowiązywać nadzwyczajne przepisy dotyczące pracy zdalnej zawarte w specustawie covidowej z dnia 2 marca 2020 r. 
Z punktu widzenia pracodawcy będą oni mieli prawo żądać od pracowników pracy zdalnej, nawet jeśli taka opcja nie była przewidziana w umowie o pracę tych ostatnich (dotyczy to tylko wyjątkowych przypadków)
Zgodnie z projektem ustawy, przed powierzeniem przez pracodawcę pracy zdalnej, pracownik musiałby oświadczyć, że posiada pomieszczenia niezbędne do wykonywania takiej pracy. Na pracodawcy ciążyć będą również dodatkowe obowiązki: zapewnienie niezbędnych materiałów i narzędzi do pracy zdalnej oraz pokrycie kosztów bezpośrednio związanych z wykonywaniem pracy zdalnej, takich jak energia elektryczna czy dostęp do Internetu, a także zapewnienie właściwej ochrony danych w procesie jej świadczenia 

Nowa definicja pracy zdalnej w Polsce - przewidziana w nowelizacji Kodeksu pracy 

Art. 6718. Praca może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (praca zdalna). 

Uzgodnienie stron dotyczące wykonywania pracy zdalnej Click to read  

Proponowany art. 67 (19) § 1 Kodeksu Pracy: 

§ 1. Uzgodnienie między stronami umowy o pracę dotyczące wykonywania pracy zdalnej przez pracownika może nastąpić:

1)     przy zawieraniu umowy o pracę albo
2)     w trakcie zatrudnienia.

Polecenie pracodawcy dot. wykonywania pracy zdalnej

Proponowany art. 67 (19) § 3 Kodeksu Pracy: 

 § 3. Praca zdalna może być wykonywana na polecenie pracodawcy:

1) w okresie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu lub
2)     w okresie, w którym zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest czasowo możliwe z powodu działania siły wyższej

– jeżeli pracownik złoży bezpośrednio przed wydaniem polecenia oświadczenie w postaci papierowej lub elektronicznej, że posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej.

Wniosek pracownika o wykonywanie pracy zdalnej Click to read  

Pracownik może złożyć wniosek o wykonywanie pracy zdalnej, a pracodawca ma obowiązek go uwzględnić, w przypadku:

pracownika, o którym mowa w art. 142(1) § 1 pkt 2 i 3,
pracownicy w ciąży
pracownika wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 4. roku życia, a także pracownika sprawującego opiekę nad innym członkiem najbliższej rodziny lub inną osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadającymi orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności;

Zagadnienia bezpieczeństwa i higieny pracy w Polsce Click to read  

Wypadki podczas pracy zdalnej;
Ocena ryzyka zawodowego;
Choroby zawodowe i quasi-zawodowe;
Obowiązki pracownika i pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy

Okazjonalna praca zdalnaClick to read  

Ustawodawca w projekcie wprowadza również możliwość okazjonalnego wykonywania pracy zdalnej na wniosek pracownika, przez okres nieprzekraczający 24 dni w roku kalendarzowym
W takim przypadku większość zastrzeżeń formalnych nie będzie miała zastosowania, z wyjątkiem procedury ochrony danych osobowych.


Test Yourself!



Description:

Pandemia COVID-19 zapoczątkowała prace legislacyjne nad dotychczas nieuregulowaną sferą pracy zdalnej w Polsce.
Duża niepewność związana z ponownym otwarciem zakładów pracy / przedsiębiorstw wiąże się z koniecznością przestrzegania szeregu rygorystycznych przepisów BHP, a utrzymujące się ograniczenia, jak również fizyczne oddalenie mogą nie umożliwić bezpiecznego powrotu całej załogi do siedziby pracodawcy. Praca zdalna (remote work) będzie w tym okresie nadal konieczna dla przynajmniej części pracowników.
Należy chronić grupy wysokiego ryzyka i grupy wrażliwe, dlatego też praca zdalna w domu będzie bardzo atrakcyjną alternatywą przynajmniej na czas trwania pandemii.
Rozszerzone wykorzystanie pracy zdalnej może nie skończyć się wraz z pandemią, ale może stać się częścią “nowej, lepszej normalności” w nadchodzących latach, wspieranej przez cyfryzację, zaawansowaną komunikację i technologie chmurowe.
Z powyższych powodów omówienie tych aktualnych zagadnień w osobnym szkoleniu jest jak najbardziej zasadne.
Istotne jest zatem omówienie:
- czym jest praca zdalna;
- kwestie, które należy wziąć pod uwagę w praktyce działań przedsiębiorców, wprowadzających pracę zdalną (w tym kwestie czasu pracy i organizacji pracy; szkoleń; zarządzania wydajnością pracy; digitalizacji; komunikacji; bezpieczeństwa i higieny (BHP) oraz równowagi między życiem zawodowym a prywatnym (work-life balance, WLB); prawnych i umownych konsekwencji działań przedsiębiorcy; kwestii związanych z transgranicznym świadczeniem pracy zdalnej, w tym sytuacji prawnej pracowników zatrudnianych przez polskich przedsiębiorców, którzy wykonują pracę zdalną spoza Polski (z zagranicy)
Obecnie pracę zdalną w Polsce reguluje art. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. 2020, poz. 374, z późn. zm. – dalej zwanej „Specustawą covidową”). Przepis ten został wprowadzony w związku z wybuchem pandemii i może być stosowany wyłącznie przez czas trwania tzw. stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, a także przez okres 3 miesięcy po ich odwołaniu. Oznacza to, że na dzień dzisiejszy - jest to przepis przejściowy.
Polski ustawodawca od dawna jednak przewiduje stworzenie nowych ram prawnych dla pracy zdalnej. Jej przepisy mają zostać włączone do polskiego Kodeksu pracy. Przepisy te mają łączyć trzy rodzaje pracy zdalnej: pracę zdalną całkowitą lub częściowo zdalną jako zasadę, pracę zdalną w okresach stanu epidemii lub “ oraz tzw. "pracę zdalną okazjonalną" (która ma być dostępna przez 24 dni w roku).
Przewidywane przepisy mają przewidywać, że praca zdalna będzie wprowadzana w drodze porozumienia pracodawcy i pracownika; a także, że pracodawca będzie ponosił koszty takiej pracy. Ten ostatni będzie miał pokrywać koszty energii, internetu i telefonu lub wypłacać ryczałt w tym zakresie.
Obok celów wysłowionych w niniejszego szkolenia, istotnym celem jest poznanie obecnych i przewidywanych przepisów oraz sposobów ich wykorzystania w praktyce (z uwzględnieniem praktycznych kwestii, które mogą pojawić się w przyszłości).


Keywords

Praca zdalna; pracodawca; pracownik; miejsce pracy; praca z domu; digitalizacja; work-life balance; transgraniczna praca zdalna


Bibliography

Praca zdalna w polskim systemie prawnym [Remote work in Poland's legal system], M. Mędrala (red.), Warszawa 2021; 

Outline of Polish Labour Law System (red. K. W. Baran), Warszawa 2016; 

Aspekty pracy zdalnej z perspektywy pracownika, pracodawcy i gospodarki [Aspects of Remote Work from the Perspective of the Employee, Employer and the Economy], PARP, grudzień 2021;  

Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce [Report on the state of the SME sector in Poland], PARP, Warszawa 2020;

The impact of the pandemic in the business, Annual report 2021, Small Enterprises' Institute - IME GSEVEE, https://imegsevee.gr/wp-content/uploads/2021/11/etisia_ekthesi_2021.pdf.

Sz. Kubiak, Proposed changes in labour law relating to remote work, News from Poland, 23.12.2021; 

Ł. Kobroń-Gąsiorowska, (2022), The remote working model for Polish labour law, Italian Labour Law E-Journal, 15(1), 171–186. https://doi.org/10.6092/issn.1561-8048/13841

Teleworking during the COVID-19 pandemic and beyond. A practical guide, Geneva: International Labour Office, lipiec 2020, ISBN 978-92-2-032405-9 (web PDF)

Europejski Urząd ds. Pracy (ELA), Impact of teleworking during the COVID-19 pandemic on the applicable social security (July 2021) – overview of measures and/or actions taken in the EU Member States to facilitate a flexible approach to the applicable social security of teleworking cross-border workers;

M. Grzegorczyk, L. Nurski, T. Schraepen, Cross-border telework in the EU: fab or fad?, https://www.bruegel.org/blog-post/cross-border-telework-eu-fab-or-fad 

REMOTE WORKING & PRODUCTIVITY – Poland In:
https://www.youtube.com/watch?v=la5mBHbhpis 

REMOTE WORK – Poland In:
https://www.youtube.com/watch?v=ySQyeCnpxnI  

News from Poland—Business & Law, episode 5: Proposed changes in labour law relating to remote work, 01.07.2021: https://codozasady.pl/en/p/news-from-poland-business-law-episode-5-proposed-changes-in-labour-law-relating-to-remote-work